Μελάνωμα
Το μελάνωμα είναι ένας ιδιαίτερα επιθετικός τύπος καρκίνου του δέρματος που εμφανίζει διαρκώς αύξηση στη συχνότητα εμφάνισής του. Προέρχεται από τα μελανινοκύτταρα της επιδερμίδας και στο 95% των περιπτώσεων εντοπίζεται στο δέρμα. Σπανιότατα ανευρίσκεται στον οφθαλμό, στον πρωκτό, στο γαστρεντερικό σύστημα ή στην υπωνύχια περιοχή.
Συνήθως εμφανίζεται σαν μια μελαγχρωματική βλάβη στο δέρμα με ταχεία ανάπτυξη, που έχει ανώμαλα όρια, εξέχουσα επιφάνεια, ασυμμετρία, εξέλκωση ή μπορεί να αλλάξει χρώμα (κανόνας A,B,C,D,E). Στην πλειονότητα των περιπτώσεων το μελάνωμα στο δέρμα προέρχεται από μεμονωμένα μελανινοκύτταρα και εμφανίζεται σαν ένα καινούριο δερματικό μόρφωμα. Λιγότερο συχνά προέρχεται από εξαλλαγή ενός προϋπάρχοντος δερματικού σπίλου (δυσπλαστικός σπίλος), η εμφάνιση του οποίου ξαφνικά μεταβάλλεται. Σε σπάνιες περιπτώσεις το μελάνωμα δεν έχει μαύρο χρώμα (αμελανωτικό μελάνωμα).
Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση μελανώματος σε έναν ασθενή είναι η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, το τεχνητό μαύρισμα (solarium), ο ανοικτόχρωμος τύπος δέρματος, η παρουσία πολλαπλών και δυσπλαστικών σπίλων στο δέρμα του, η παρουσία σπίλων στα χέρια ή τις πατούσες, καθώς και η ύπαρξη θετικού οικογενειακού ιστορικού.
Το μελάνωμα είναι ένας ιδιαίτερα επιθετικός τύπος καρκίνου του δέρματος που δίνει τόσο λεμφαδενικές όσο και απομακρυσμένες μεταστάσεις. Κάθε ύποπτη δερματική βλάβη θα πρέπει να υποβάλλεται σε χειρουργική βιοψία εκτομής με όριο 1-2mm. Η ιστολογική επιβεβαίωση της νόσου συνοδεύεται από τον προσδιορισμό του ανατομικού βάθους διήθησης του μελανώματος (επίπεδα κατά Clark, βάθος κατά Breslow), που σχετίζεται με το στάδιο και την πρόγνωση της νόσου.
Στη συνέχεια γίνεται πλήρης απεικονιστική σταδιοποίηση του ασθενούς και επιπλέον χειρουργική θεραπεία. Αυτή περιλαμβάνει έτι περεταίρω ευρεία εκτομή δέρματος και υποδορίου στην περιοχή του μελανώματος με όριο 1-2cm και βιοψία του φρουρού λεμφαδένα. Ο φρουρός λεμφαδένας είναι ο πρώτος λεμφαδένας που δέχεται λέμφο από την ανατομική περιοχή του δέρματος που αφαιρέθηκε το μελάνωμα. Προσδιορίζεται με προεγχειρητικό λεμφοσπινθηρογράφημα. Διεγχειρητικά ο φρουρός λεμφαδένας εντοπίζεται με τη χρήση ειδικού φορητού ανιχνευτή γ-ακτινοβολίας. Ο ιστός που δίνει το μέγιστο αριθμό κρούσεων είναι ο φρουρός λεμφαδένας. Σε περίπτωση που η ταχεία βιοψία του φρουρού λεμφαδένα είναι θετική για μετάσταση από το μελάνωμα πρέπει να ακολουθήσει πλήρης περιοχικός λεμφαδενικός καθαρισμός.
Το μελάνωμα μπορεί να εμφανίσει τοπική δερματική υποτροπή ή δορυφορική δερματική μετάσταση. Σε περιπτώσεις προχωρημένου σταδίου της νόσου έχει ένδειξη η ακτινοθεραπεία και η επικουρική χημειοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία.
Το μελάνωμα είναι μια νόσος με αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας. Η καλύτερη πρόγνωση σχετίζεται με την έγκαιρη διάγνωση σε αρχικά στάδια και τη σωστή ογκολογική χειρουργική αντιμετώπιση.