Αποκατάσταση κηλών
Κήλη ονομάζεται η πρόπτωση ενός ενδοκοιλιακού σπλάγχνου δια μέσω ενός χάσματος στο μυοαπονευρωτικό πέταλο, σε οποιοδήποτε σημείο των τοιχωμάτων του ανθρώπινου σώματος. Οι κήλες συνήθως εμφανίζονται στα λεγόμενα ευένδοτα σημεία του κοιλιακού τοιχώματος, τα οποία δεν υποστηρίζονται από ισχυρές μυϊκές ομάδες. Στα σημεία αυτά δημιουργείται μια οπή στο μυοαπονευρωτικό πέταλο που ονομάζεται αυχένας ή στόμιο της κήλης και μέσω αυτού προβάλει ο κηλικός σάκος με το περιεχόμενο σπλάγχνο (π.χ. έντερο ή επίπλουν).
Οι κήλες των κοιλιακών τοιχωμάτων είναι από τις συχνότερες χειρουργικές παθήσεις και εμφανίζονται σε ποσοστό περίπου 10% του πληθυσμού. Κάποια είδη κηλών είναι συχνότερα στους άνδρες ενώ κάποια άλλα είναι συχνότερα στις γυναίκες. Οι κήλες μπορεί να είναι συγγενείς, δηλαδή να εμφανίζονται εκ γενετής, ή να είναι επίκτητες, δηλαδή να δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της ζωή ενός ασθενούς. Το ποσοστό εμφάνισης των κηλών αυξάνει σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
Ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για τη δημιουργία μιας κήλης σε έναν ασθενή είναι η χρόνια αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης. Οι πιο συχνές αιτίες είναι η χρόνια άρση βάρους, η χρόνια δυσκοιλιότητα, ο χρόνιος βήχας, η χρόνια δυσκολία στην ούρηση και η παχυσαρκία. Άλλα αίτια εμφάνισης κηλών είναι η εγκυμοσύνη, η χρόνια παρουσία υγρού στην κοιλιά (ασκίτης) και χρόνια νοσήματα του κολλαγόνου.
Η κλινική εικόνα ενός ασθενούς με κήλη περιλαμβάνει την ύπαρξη μιας μαλακής διόγκωσης στα κοιλιακά τοιχώματα που συνήθως ψηλαφάται και γίνεται αντιληπτή από τον ίδιο τον ασθενή. Η κήλη διογκώνεται επιπλέον με το βήχα και δίνει το λεγόμενο σημείο της ώσεως κατά την κλινική εξέταση. Επίσης ανατάσσεται με ήπιους χειρισμούς ή με την κατάκλιση του ασθενούς. Συνήθως δίνει ήπια συμπτώματα ενόχλησης ή πόνου.
Στα αρχικά στάδια δημιουργίας της κήλης ο ασθενής μπορεί να έχει αίσθημα πόνου ή τάσης στον κηλικό αυχένα που επιδεινώνεται με την άρση βάρους, χωρίς να ψηλαφάται εμφανώς η κήλη.
Η διάγνωση της κήλης γίνεται συνήθως με το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Σε ορισμένους ασθενείς (αρχόμενη κήλη, παχυσαρκία, μετεγχειρητική κήλη) μπορεί να ζητηθούν επιπλέον κάποιες απεικονιστικές εξετάσεις όπως το υπερηχογράφημα μαλακών μορίων, η αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία κοιλίας για επιβεβαίωση της παρουσίας μιας κήλης ή έλεγχο των διαστάσεων και του περιεχομένου αυτής.
Μια κήλη από τη στιγμή που θα δημιουργηθεί δεν εξαφανίζεται με κάποια φαρμακευτική θεραπεία ή συντηρητική αντιμετώπιση. Αντίθετα με την πάροδο του χρόνου μπορεί να μεγαλώσει σε μέγεθος, να προκαλέσει περισσότερα συμπτώματα ή να εμφανίσει κάποια επιπλοκή. Οι επιπλοκές των κηλών είναι η αδυναμία ανάταξης και η περίσφιξη του περιεχομένου σπλάγχνου.
Σε περίπτωση περίσφιξης ο ασθενής αισθάνεται έντονο πόνο στο σημείο της κήλης ή διάχυτα στην κοιλιακή χώρα και έχει τάση για εμετό. Η κήλη γίνεται σκληρή και ιδιαίτερα επώδυνη, δεν μπορεί να αναταχθεί με χειρισμούς, ενώ το δέρμα που την καλύπτει μπορεί να εμφανίσει σημεία φλεγμονής. Μια περιεσφιγμένη κήλη θεωρείται επείγουσα κατάσταση γιατί το σπλάγχνο που περιέχεται στην κήλη μπορεί να ισχαιμίσει και να νεκρωθεί. Ο ασθενής συνήθως οδηγείται επειγόντως στο χειρουργείο για έλεγχο της βιωσιμότητας του περιεχομένου σπλάγχνου και αποκατάσταση της κήλης.
Η θεραπεία των κηλών είναι αμιγώς χειρουργική. Η αποκατάσταση μιας κήλης στο χειρουργείο περιλαμβάνει ανάταξη του περιεχομένου σπλάγχνου στην περιτοναϊκή κοιλότητα, πιθανή σύγκλειση του χάσματος στο μυοαπονευρωτικό πέταλο και τοποθέτηση προσθετικού πλέγματος για ενίσχυση και μείωση της πιθανότητας υποτροπής της κήλης.
Η πλαστική αποκατάσταση μιας κήλης μπορεί να γίνει με την κλασσική ανοικτή χειρουργική μέθοδο ή με κάποια λαπαροσκοπική τεχνική τοποθέτησης πλέγματος. Τέλος σε επιλεγμένους ασθενείς με μικρές κήλες (βουβωνοκήλη, ομφαλοκήλη) μπορεί να εφαρμοστεί πλαστική αποκατάσταση υπό τοπική αναισθησία και ενδοφλέβια μέθη, οπότε ο ασθενής δύναται να επιστρέψει στο σπίτι του την ίδια ημέρα (ODC). Η επιλογή της κατάλληλης χειρουργικής μεθόδου γίνεται εξατομικευμένα σε κάθε ασθενή και αφού προηγηθεί συζήτηση όπου αναλύονται διεξοδικά τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κάθε μεθόδου.
Ιδανικά οι κήλες θα πρέπει να χειρουργούνται προγραμματισμένα, στα αρχικά στάδια διάγνωσής τους και όσο είναι μικρό ακόμα το μέγεθός τους. Σε αυτές τις συνθήκες ελαχιστοποιείται η νοσηρότητα του χειρουργείου, ο μετεγχειρητικός πόνονς και η πιθανότητα μετεγχειρητικής υποτροπής. Η παραμονή μιας κήλης για χρόνια αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκής και επείγουσας χειρουργικής αντιμετώπισης.
Μια κήλη των κοιλιακών τοιχωμάτων κατατάσσεται ανάλογα με την ανατομική περιοχή που δημιουργείται σε: