Παθήσεις παγκρέατος

Το πάγκρεας είναι ένα όργανο της άνω κοιλιάς που βρίσκεται στον οπισθοπεριτοναϊκό χώρο. Έχει σχήμα επίμηκες με μήκος 12-15 cm και βάρος 70-100 gr. Αποτελείται από την κεφαλή με την αγκιστροειδή απόφυση, τον αυχένα, το σώμα και την ουρά. Η κεφαλή του παγκρέατος βρίσκεται μέσα στην αγκύλη του δωδεκαδακτύλου (πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου), το σώμα πίσω από τον στόμαχο και η ουρά φτάνει μέχρι τις πύλες του σπληνός.

Το πάγκρεας είναι ένας μικτός αδένας με ενδοκρινή  και εξωκρινή λειτουργία. Τα παγκρεατικά νησίδια (του Langerhans) αποτελούνται από ομάδες κυττάρων που παράγουν συγκεκριμένες ορμόνες. Τα Β κύτταρα παράγουν Ινσουλίνη, τα Α2 κύτταρα Γλυκαγόνη, τα D κύτταρα Σωματοστατίνη, τα Α1 κύτταρα Γαστρίνη και τα PP κύτταρα Παγκρεατικό Πολυπεπτίδιο. Οι ορμόνες αυτές εκκρίνονται στην συστηματική αιματική κυκλοφορία όπου ασκούν τη δράση τους (π.χ. ρύθμιση σακχάρου από την Ινσουλίνη).

Η εξωκρινής λειτουργία του παγκρέατος σχετίζεται με την παραγωγή και έκκριση του παγκρεατικού υγρού, που γίνεται από τις παγκρεατικές αδενοκυψέλες. Το παγκρεατικό υγρό συγκεντρώνεται στον μείζονα ή κύριο παγκρεατικό πόρο και εκχέεται μέσω του φύματος του Vater στη δεύτερη μοίρα του δωδεκαδακτύλου. Υπάρχει και ο ελάσσων ή επικουρικός παγκρεατικός πόρος που εκβάλει στην ελάσσονα θηλή του δωδεκαδακτύλου. Το παγκρεατικό υγρό περιέχει ένζυμα που είναι απαραίτητα για την πέψη των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων και των λιπιδίων της τροφής.

Οι χειρουργικές επεμβάσεις στο πάγκρεας θεωρούνται ιδιαίτερα σύνθετες και δύσκολες. Η θέση του οργάνου στον οπισθοπεριτοναϊκό χώρο και η άμεση γειτνίασή του με μεγάλα αγγεία όπως η πυλαία φλέβα και τα άνω μεσεντέρια αγγεία απαιτούν μεγάλη εξειδίκευση και εμπειρία από τη μεριά του χειρουργού παγκρέατος.