Χοληδοχολιθίαση
Χοληδοχολιθίαση ονομάζεται η παρουσία λίθων εντός των εξωηπατικών χοληφόρων σωληναρίων. Σε ποσοστό 8-12% των ασθενών συνυπάρχουν πέτρες στη χοληδόχο κύστη (χολολιθίαση) και στον κοινό χοληδόχο πόρο (χοληδοχολιθίαση).
Συνήθως οι λίθοι δημιουργούνται εντός της χοληδόχου κύστεως και μεταναστεύουν στα εξωηπατικά χοληφόρα, ιδιαίτερα όταν είναι μικρής διαμέτρου (<1cm). Σπανιότερα οι λίθοι σχηματίζονται πρωτογενώς εντός των εξωηπατικών χοληφόρων, σε ασθενείς που υπάρχει στάση στα χοληφόρα και λοίμωξη.
Η χοληδοχολιθίαση εκδηλώνεται κλινικά με άλγος (κωλικός χοληφόρων), αποφρακτικό ίκτερο, επεισόδια οξείας χολαγγειΐτιδας ή οξείας παγκρεατίτιδας. Οι λίθοι μπορεί να ενσφηνωθούν στο τελικό μέρος του κοινού χοληδόχου πόρου και να προκαλέσουν κεντρική διάταση αυτού. Ο αποφρακτικός ίκτερος εκδηλώνεται με εμφάνιση κίτρινου χρώματος στον λευκό χιτώνα των οφθαλμών ή σε σοβαρότερες περιπτώσεις στο δέρμα. Η άμεση χολερυθρίνη ορού είναι αυξημένη. Η οξεία παγκρεατίτιδα είναι η σοβαρότερη επιπλοκή της χοληδοχολιθίασης και εμφανίζεται με έντονο κοιλιακό άλγος που αντανακλά στην οσφύ.
Η διάγνωση της χοληδοχολιθίασης γίνεται με απεικονιστικές εξετάσεις. Το υπερηχογράφημα άνω κοιλίας μπορεί να δείξει διάταση του κοινού χοληδόχου πόρου (>8mm) και συνοδό χολολιθίαση. Η εξέταση εκλογής είναι η μαγνητική χολαγγειο-παγκρεατογραφία (MRCP), η οποία απεικονίζει ευκρινώς όλο το σύστημα των χοληφόρων σωληναρίων. Η παρουσία λίθων εντός του κοινού χοληδόχου πόρου απεικονίζεται ως έλλειμμα πλήρωσης εντός του αυλού του, με συνοδό κεντρική διάταση (>8mm) αυτού. Επίσης αναδεικνύεται τυχόν συνυπάρχουσα χολολιθίαση.
Η αντιμετώπιση της χοληδοχολιθίασης γίνεται στους περισσότερους ασθενείς με τη διενέργεια ERCP, σφιγκτηροτομής και ενδοσκοπικής αφαίρεσης των λίθων. Η ERCP (ενδοσκοπική ανάστροφη χολαγγειο-παγκρεατογραφία) είναι μια εξειδικευμένη επέμβαση που γίνεται από γαστρεντερολόγο. Αναγνωρίζεται το σημείο που εκβάλει ο κοινός χοληδόχος πόρος μαζί με τον μείζονα παγκρεατικό πόρο στο δωδεκαδάκτυλο και ονομάζεται φύμα του Vater. Μέσω του φύματος του Vater ο γαστρεντερολόγος αφού κάνει σφιγκτηροτομή στον σφιγκτήρα του Oddi, έχει πρόσβαση στον κοινό χοληδόχο πόρο και μπορεί να τον καθαρίσει ενδοσκοπικά από πέτρες και συγκρίματα. Αν χρειαστεί, μπορεί να τοποθετήσει ένα πλαστικό σωληνάκι (stent) εντός του χοληδόχου πόρου, το οποίο θα αφαιρεθεί σε τρεις μήνες επίσης ενδοσκοπικά.
Συνήθως μετά την ERCP και αφού περάσουν 48 με 72 ώρες διενεργείται λαπαροσκποπική χολοκυστεκτομή. Στην πλειονότητα των ασθενών συνυπάρχει χολολιθίαση και οι λίθοι έχουν μεταναστεύσει εντός του κοινού χοληδόχου πόρου από τη χοληδόχο κύστη. Επί ενδείξεων γίνεται και λαπαροσκοπική χολαγγειογραφία, που καταδεικνύει την ανατομία των χοληφόρων πόρων και επιβεβαιώνει πως δεν υπάρχει υπολειμματική χοληδοχολιθίαση μετά την ERCP.
Σε ορισμένους ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε χειρουργείο στο στομάχι και δεν μπορεί να γίνει ERCP, η αντιμετώπιση της χοληδοχολιθίασης γίνεται από Γενικό Χειρουργό με χειρουργική επέμβαση. Διανοίγεται ο χοληδόχος πόρος και γίνεται διερεύνηση και καθαρισμός του αυλού του από πέτρες και συγκρίματα. Τοποθετείται ειδικό παροχετευτικό σωληνάκι (Kehr) εντός του χοληδόχου πόρου. Συνήθως στο ίδιο χειρουργείο γίνεται και χολοκυστεκτομή, για να αντιμετωπιστεί το γενεσιουργό αίτιο της χοληδοχολιθίασης.